Արդեն երեք օր է, ինչ ԵՊՀ-ի տարբեր մասնաշենքերում տեղի են ունենում Երիտասարդ պատմաբանների միջազգային գիտաժողովի նիստերը։ Դեկտեմբերի 1-ի հերթական նիստը տեղի ունեցավ ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետում։ Ինչ գիտաժողովը սկսվել էր, ես նախորդ նիստերին չէի կարողացել մասնակցել, բայց այսօր հնարավորություն ունեցա մասնակցելու և պետք է նշեմ, որ տպավորություններս աննկարագրելի են։
Նախ մի փոքր խոսեմ գիտաժողովից և կիսվեմ իմ տպավորություններով։ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում այս գիտաժողովը, ովքե՞ր են կազմակերպիչները և ինչի՞ մասին է այն։ Գիտաժողովը կազմակերպվել է ԵՊՀ-ի, ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի (ԱԻ) և Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարանի (ՀՊՄՀ) համագործակցության շրջանակում: Գիտաժողովին պատիվ ունենք մասնակցելու նաև մենք՝ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի Ավագ դպրոցի պատմության ընտրությամբ դասընթացի խումբը և Ավագ դպրոցի ու Քոլեջի այլ հետաքրքված սովորողներ՝ Վարդան Կարապետյանի և Աշոտ Տիգրանյանի գլխավորությամբ։ Մինչ գիտաժողովի մեկնարկը, բավականին ծավալուն նախապատրաստական աշխատանքներ ենք կատարել, նաև մշակել ենք մեր մասնակցության նախագիծ-ժամանակացույցը, որով էլ առաջնորդվում ենք։ Գիտաժողովի նիստերի ընթացքում Արևելագիտության ֆակուլտետի մագիստրոսները և ասպիրանտները ներկայացնում են իրենց կատարած աշխատանքները, որոնք կոչվում են զեկուցումներ, որից հետո տեղի է ունենում հարց-պատասխան, իսկ վերջում ընդհանուր ամփոփում։ Այսպիսի գիտաժողովի երբեք չէի մասնակցել և գիտաժողովի ֆորմատն ինձ շատ դուր եկավ։ Իսկ հիմա պատմեմ մեր այսօրվա նիստի մասին․․․
Օր 3-րդ․ դեկտեմբերի 1
Երևանի պետական համալսարան
Ժամը՝ 12։30-15։30
Թեման՝ Արևելագիտություն
Վայրը՝ Արևելագիտության ֆակուլտետ, 331 սենյակ
Մասնակիցներ՝
1․ Արթենի Ջանիկյան-10-րդ դասարան
2․ Ելենա Միսակյան-10-րդ դասարան
3․ Միլենա Քամալյան-10-րդ դասարան
4. Էլեն Ասատրյան-Քոլեջի 1-ին կուրս
5. Սոնա Սուքիասյան-Քոլեջի 1-ին կուրս
6. Միլենա Ալեքսանյան-Քոլեջի 1-ին կուրս
7. Նարե Սայադյան-Քոլեջի 1-ին կուրս
8․ Լուսինե Պետոյան-Քոլեջի 1-ին կուրս
Այսօրվա խմբի ղեկավարը պարոն Տիգրանյանն էր։ Նրա հետ շարժվեցինք դեպի Երևանի պետական համալսարան։ Քանի որ շուտ էինք հասել, բավականին ազատ ժամանակ ունեինք, ուստի որոշեցինք շենքում շրջել-ծանոթանալ։ Քանի որ ես էլ ապագա թուրքագետ եմ, պատկերացրեք, թե որքան հետաքրքիր էր ինձ համար այս ամենը։ Ես ծանոթանում էի այն վայրի հետ, որտեղ մոտ ապագայում սովորելու եմ։ Շրջայց-ծանոթությունից հետո գնացինք լսարան, որտեղ սկսվեց նիստը։ Այսօրվա թեման Արևելագիտությունն էր։ Նիստը բացեց Արևելագիտության ֆակուլտետի ՈՒԳԸ նախագահ Տաթև Դունամալյանը։ Նա իր բացման խոսքում շատ ջերմ ողջունեց բոլոր ներկաներին։ Տաթևի խոսքից հետո սկսեցին ներկայանալ արևելագիտության ֆակուլտետի ուսանողները։ Նիստի ընթացում լսեցինք 11 զեկույց, որոնցից երեքն ինձ համար առավել հետաքրքիր էին։
Հիմա փորձեմ հակիրճ ներկայացնել ինձ ամենաշատը հետաքրքրած զեկույցները․․․
1․ Խեթական թագուհիները քաղաքական և դիվանագիտական կյանքում
Այս զեկուցման ընթացքում զեկուցողը ներկայացրեց խեթական, նաև եգիպտական թագուհիների, որոնք իրենց դերն են ունեցել քաղաքական և դիվանագիտական կյանքում։ Պարզվում է, որ թագավորներից զատ, թագուհիները նույնպես քաղաքական գործողություններ վարելու իրավունք են ունեցել։ Նրանք կարող էին կառավարել, երբ արքան ռազմի դաշտում էր կամ ուներ որևէ հիվանդություն, որի պատճառով չէր կարող կառավարել։ Թագուհիները նաև տիտղոսներ են ունեցել, որոնցից ամենագլխավորը «Մեծ թագուհի» տիտղոսն էր, և այն շնորհվում էր արքայի գլխավոր կնոջը։ Թագուհիների քաղաքական և դիվանագիտական գործողությունների մասին է վկայում մի կնիք, որը մենք տեխնիկական խնդիրների պատճառով չկարողացանք տեսնել, բայց շատ կցանկանայի տեսնել։ Զեկույցը բավականին հետաքրքիր անցավ և վերջում եղավ հարց-պատասխան, որն էլ ավելի ամրապնդեց մեր գիտելիքները։
2․ Հիջաբի մշակույթը Իրանում
Այս զեկուցումն ամենածավալունն էր և ամենահետաքրքիրներից մեկը։ Ի դեպ, նշեմ, որ այս զեկույցը ներկայացնում էր Տաթև Դունամալյանը։ Ես այս թեմայի շուրջ դպրոցում իրականացրել էի հետազոտական աշխատանք, որի արդյունքում բավականին տեղեկացված էի, սակայն ևս մեկ անգամ այս թեմայի շուրջ քննարկումը հաստատ ավելորդ չէր, ավելի ամրապնդեց իմ իմացածը։ Տաթևը իր խոսքը սկսեց հիջաբի մասին պատմությամբ։ Նա նշեց, որ բոլորը հիջաբն ասոցացնում են իսլամի հետ, բայց հիջաբի մասին խոսվում է նաև քրիստոնեություն և հուդայականություն կրոնական ուսմունքներում։ Զեկույցի ընթացքում նաև բացահայտեցինք, որ երբ Իրանում հիջաբ կրելու պարտադրանքը հանվել է, իրանցի կանայք բողոքներ են ներկայացրել, ցույցեր են արել և ասել, որ չեն ցանկանում հիջաբները հանել։ Իսկ հիմա, երբ հիջաբ կրելը պարտադիր է, կանայք ցույցեր են անում և ձգտում հիջաբի հանմանը։ Ներկայիս դրությամբ երիտասարդությունը կողմ է հիջաբ չկրելուն, բայց տարիքով բարձր կանայք կողմ են կրելուն և հիջաբ չկրելը համարում են խայտառակություն։
3․ Կորոնավիրուսի համավարակը Թուրքիայում, համաճարակի դրսևորումները թուրքական երգերում և թյուրքյուներում
Սա վերջին զեկույցն էր, որն ինձ շատ էր դուր եկել։ Զեկուցողը մեզ պատմեց Թուրքիայում կորոնավիրուսի համաճարակի դրսևորումների մասին։ Նշեմ, որ այս զեկույցն ամենահետաքրքիրն էր։ Զեկուցողը պատմեց, թե ինչեր են կատարվել Թուրքիայում համաճարակի ժամանակ։ Նա ասաց, որ այդ ընթացքում փակվել են երկրում ժամանցի վայրերը՝ ռեստորաններ, փաբեր, սրճարաններ, բայց ողջ ընթացքում մզկիթները գործել են։ Զարմանալին այն էր, որ երբ խոսք է գնացել մզկիթների գործելու մասին, մզկիթին ծառայողներն ասել են, որ համավարակը տարածվում է խմիչքների պատճառով, դրա համար պետք է փակվեն փաբերը, ակումբները, իսկ մզկիթում նման բաներ չկան և Ալլահը պաշտպանում է մզկիթ գնացողներին։ Բացի այս տեղեկությունը, նաև հետաքրքիր և մի փոքր էլ ծիծաղելի էր մյուս տեղեկությունը։ Ինչպես մեր ժողովրդի մեծամասնությունը, այնպես էլ թուրքերի մեծամասնությունը կարծում էին, որ կորոնավիրուսը ինչ-որ գաղտնի կազմակերպությունների կողմից ստեղծված վիրուս է, և դրա դեմ նրանք կարող են պայքարել իրենց ավանդական դեղամիջոցներով։ Եվ այդպես, մի մարդ իր համար դեղամիջոց էր պատրաստել, որն իրականում վիրուսի դեմ ոչ մի բան էլ չէր անում, և վաճառել էր մարդկանց, իսկ մարդիկ գնել էին, հավատալով, թե դա իրենց կօգնի։ Այս մասին խոսելուց հետո, անցանք երգերին։ Թուրք երիտասարդները համաճարակին նվիրված երգեր էին հորինել։ Նրանք վերցրել էին հայտնի երգեր, բայց երգի բառերի փոխարեն դրել էին իրենց հորինած բառերը։ Այդ երգերից մեկը ստեղծվել էր հայտնի Bella Ciao երգով։ Այս զեկուցման ընթացքում մի շարք նոր տեղեկություններ ստացա, որը, վստահ եմ, ինձ շատ է պետք գալու։
Դե ինչ․․․Այսքանով եզրափակեմ միջազգային գիտաժողովի երրորդ օրը։ Առջևում դեռ երկու օր ունենք և վստահ եմ, որ այդ երկու օրերն էլ են նույն ոգևորությամբ և հետաքրքրությամբ անցնելու։ Ուրախ եմ, որ հնարավորություն ունեցա այսօրվա նիստին մասնակցելու, որի շնորհիվ նոր ձեռքբերումեր ունեցա։
Սիրով՝ Միլենա Քամալյան և նախագծային խումբ
Նկարաշար գիտաժողովից․․․